Naliczanie opłat za korzystanie ze środowiska to jeden z obowiązków dotykających przedsiębiorców, który wynika z przepisów ochrony środowiska. Dotyczy on w zasadzie każdej firmy, nawet małej – wystarczy, że ma ona choćby samochód czy kocioł grzewczy.

Zgodnie z Ustawą z 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (, do naliczania opłat za korzystanie ze środowiska zobowiązany jest każdy podmiot mający na nie wpływ, czyli:

• przedsiębiorca oraz osoba prowadząca działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych, chowu lub hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa;
• jednostka organizacyjna niebędąca przedsiębiorcą (szkoła, urząd itp.);
• osoba fizyczna niebędąca przedsiębiorcą, korzystająca ze środowiska w zakresie, w jakim korzystanie ze środowiska wymaga pozwolenia (np. ogrzewanie szklarni kotłem na węgiel kamienny o mocy powyżej 5 MW).

Kiedy naliczana jest opłata?

W myśl przepisów ww. ustawy, opłaty mają być naliczane w zakresie wprowadzania gazów lub pyłów do powietrza, wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi, poboru wód podziemnych, powierzchniowych wód śródlądowych i morskich wód wewnętrznych (wyłącznie z własnej studni, eksploatowanej na cele firmy; nie ponosi się opłat w przypadku podłączenia do sieci wodociągowej) oraz składowania odpadów (generalnie dotyczy składowisk odpadów). Mówiąc o wprowadzaniu gazów lub pyłów do powietrza, należy mieć na względzie m.in. wszelkie gazy lub pyły pochodzące z kotłowni, z procesów technologicznych (np. malowania, lakierowania, spawania, obróbki drewna, galwanizacji czy wędzenia), ze spalania paliw przez środki transportu (samochody służbowe, wózki widłowe), z przeładunku paliw (stacje paliw) oraz z chowu lub hodowli zwierząt.

Z kolei o wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi mówi się w przypadku wód opadowych lub roztopowych, ujętych w systemy kanalizacyjne, pochodzących z powierzchni zanieczyszczonych (np. z parkingów), wód chłodniczych, wód pochodzących z chowu i hodowli ryb oraz wód zasolonych. W tym wypadku warto wiedzieć, iż opłat za wprowadzanie ścieków do środowiska nie ponosi się w sytuacji podłączenia ścieków do kanalizacji lub ich odprowadzania do szczelnych zbiorników bezodpływowych (szamb), ponieważ ścieki te nie są wprowadzane bezpośrednio do środowiska.

Każdy przedsiębiorca ma obowiązek naliczania opłat za korzystanie ze środowiska, według obowiązujących w danym roku stawek. Są one corocznie publikowane w rozporządzeniu lub obwieszczeniu Ministra Środowiska, zmieniając się narastająco wraz z inflacją. Naliczona opłata powinna zostać uiszczona bez wezwania, na rachunek urzędu marszałkowskiego, właściwego ze względu na miejsce korzystania ze środowiska, czyli tego województwa, w którym zlokalizowany jest zakład. W przypadku, gdy opłaty naliczane są za wprowadzanie gazów lub pyłów ze spalania paliw w samochodach, wówczas należy je wnieść na rachunek urzędu marszałkowskiego, właściwego ze względu na miejsce rejestracji firmy.

Opłatę należy uiścić do 31 marca danego roku, po upływie każdego rocznego okresu sprawozdawczego.

Wykazy

Oprócz wniesienia opłaty, w tym samym terminie (do 31 marca danego roku) przedsiębiorca zobowiązany jest do przedstawienia marszałkowi województwa tzw. wykazu zawierającego zbiorcze zestawienie informacji i danych o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat za dany rok, zgodnie ze wzorem ustalonym w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z 27 lutego 2014 r. w sprawie wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat.

Wyjątek od zasady terminowości dotyczy podmiotów ponoszących opłatę za odprowadzane ścieków pochodzących z chowu lub hodowli ryb innych niż łososiowate lub innych organizmów wodnych – wnoszą one opłatę w terminie dwóch miesięcy po zakończeniu okresu od 1 maja do 30 kwietnia następnego roku, czyli do końca czerwca. Podmioty te przekazują wykaz do końca miesiąca następującego po zakończeniu okresu od 1 maja do 30 kwietnia następnego roku, czyli do końca maja.

Sankcje

Co jeżeli przedsiębiorca nie nalicza i nie uiszcza opłat za korzystanie ze środowiska? Wówczas Marszałek Województwa – w drodze decyzji administracyjnej – wymierza taką opłatę na podstawie własnych ustaleń lub kontroli Wojewódzkiego Inspektora ochrony środowiska. Koniecznie trzeba dodać, że opłaty za korzystanie ze środowiska są zobowiązaniem podatkowym i niewpłacone w terminie podlegają (wraz z odsetkami za zwłokę) przymusowemu ściągnięciu. Dzieje się to w trybie określonym w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Obowiązek uiszczenia opłat przedawnia się z upływem pięciu lat, licząc od końca roku, w którym upłynął termin wniesienia opłaty. Co ważne, co do zasady, opłaty za korzystanie ze środowiska mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, stanowiąc takie koszty z chwilą ich naliczenia.

Poza tym, jeśli podmiot nie przekazuje terminowo marszałkowi województwa wykazów o zakresie korzystania ze środowiska albo nie prowadzi ewidencji danych o zakresie korzystania ze środowiska, może zostać ukarany mandatem (art. 359 P.o.ś.).

Wpis do rejestru BDO (podmioty wprowadzające produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujące odpadami)

Jesteś przedsiębiorcą i wprowadzasz na rynek produkty lub produkty w opakowaniach? A może wytwarzasz odpady lub nimi gospodarujesz? Sprawdź, czy nie musisz mieć wpisu w Rejestrze BDO i dowiedz się jak go uzyskać.

Co to jest Rejestr BDO

Rejestr BDO to inaczej Rejestr podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami. Stanowi integralną część bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami, tzw. BDO. BDO pozwala na gromadzenie informacji o odpadach i ma zapewnić elektroniczną realizację obowiązków rejestrowych, ewidencyjnych i sprawozdawczych.

Obowiązek wpisu do Rejestru BDO dotyczy przedsiębiorców, którzy:

• wytwarzają odpady oraz prowadzą ewidencję tych odpadów,
•  wprowadzają na terytorium kraju produkty w opakowaniach, opony, oleje smarowe, pojazdy, baterie lub akumulatory, sprzęt elektryczny i elektroniczny,
• produkują lub importują opakowania albo kupują je w ramach transakcji wewnątrzwspólnotowych (od firm uniinych).

Ważne! Jeśli prowadzisz sklep lub hurtownię i udostępniasz klientom torebki foliowe podlegające opłacie recyklingowej, zobacz Wpis do rejestru BDO (sklepy i hurtownie, które podlegają opłacie recyklingowej za torebki foliowe).

Kto musi złożyć wniosek o wpis do Rejestru BDO

Wniosek o wpis do Rejestru BDO składają podmioty wymienione w art. 50 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach. Zgodnie z tym artykułem, o tym czy firma powinna złożyć wniosek do Rejestru decyduje obszar, w którym prowadzi działalności i – jednocześnie – zakres tej działalności. Obszary i zakresy, w przypadku których złożenie wniosku o wpis do Rejestru BDO jest obowiązkowe, to:

Oleje, preparaty smarowe, opony pneumatyczne

• Wprowadzanie produktów na terytorium kraju (oleje, preparaty smarowe, opony pneumatyczne);
• Recykling odpadów powstałych z produktów (oleje, preparaty smarowe opony pneumatyczne);
• Odzysk odpadów powstałych z produktów (oleje, preparaty smarowe, opony pneumatyczne);
•  Eksport oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa odpadów powstałych z produktów w celu poddania ich odzyskowi lub recyklingowi;
•  Organizacje odzysku.

Pojazdy (z wyłączeniem pojazdów historycznych)

• Wprowadzanie pojazdów po raz pierwszy na terytorium kraju;
• Punkt zbierania pojazdów;
• Stacja demontażu;
• Strzępiarka.

Sprzęt elektryczny lub elektroniczny

• Wprowadzanie sprzętu po raz pierwszy na terytorium kraju lub autoryzowani przedstawiciele;
• Zbiórka zużytego sprzętu;
• Zakład przetwarzania;
• Działalność w zakresie recyklingu;
• Działalność w zakresie procesów odzysku innych niż recykling;
• Organizacja odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego.

Baterie lub akumulatory

• Wprowadzanie po raz pierwszy na terytorium kraju baterii lub akumulatorów;
• Zakład przetwarzania zużytych baterii lub zużytych akumulatorów;
• Podmiot pośredniczący.

Opakowania, odpady opakowaniowe lub produkty w opakowaniach

• Organizacje odzysku opakowań;
• Eksport odpadów opakowaniowych lub/oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa odpadów opakowaniowych;
• Wytwarzanie, eksport, import opakowań lub ich wewnątrzwspólnotowe nabycie lub dostawa;
• Recykling lub inny niż recykling proces odzysku odpadów opakowaniowych;
• Wprowadzanie po raz pierwszy na terytorium kraju produktów w opakowaniach;
• Eksport produktów w opakowaniach lub/oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa produktów w opakowaniach;
• Organizacja samorządu gospodarczego.

Transport odpadów

• Transport odpadów;
• Działalność w zakresie obrotu odpadami.

Utrzymanie porządku i czystości w gminach

• punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych prowadzone samodzielnie przez gminę lub wspólnie z inną gminą lub gminami;
• podmioty, które uzyskały wpis do rejestru działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości.

Pamiętaj. W przypadku BDO nie ma znaczenia wielkość firmy. Do Rejestru muszą się wpisać także firmy jednoosobowe, które mają obowiązek prowadzenia ewidencji odpadów. Mogą to być np. salony kosmetyczne, gabinety stomatologiczne, gabinety lekarskie, sklepy spożywcze, warsztaty rzemieślnicze czy firmy budowlane.